Hastanemizin temel politikası gereği bebekler, tıbbi endikasyon olmadıkça anne sütü ile beslenir.
Gebelerle, anne ve bebeklerle ilgilenen tüm sağlık personelimiz anne sütü ve emzirme konusunda
eğitim alırlar ve bu eğitimler periyodik olarak tekrarlanır.
Kadın Hastalıkları ve Doğum polikliniğimize başvuran anne adayları ve doğum yapmak üzere servise
yatan gebeler, eğitimli sağlık personelimiz tarafından emzirmenin yararları ve yöntemleri konusunda
bilgilendirilir ve hazırladığımız emzirme kılavuzumuz verilerek okumaları sağlanır.
Doğumdan hemen sonra bebekler anneye olabildiğince erken verilerek emme reflekslerinin en güçlü
olduğu ilk yarım -1 saatte emmeleri sağlanır. Normal doğumlarda, annenin ve bebeğin sağlık
durumları uygunsa, bebek anne göğsüne konarak ilk ten tene temas ile birlikte emzirme sağlanır.
Eğitimli sağlık personelimiz tarafından anneye, bebeği doğru pozisyonda emzirmesi öğretilir.
Emzirme pozisyonunda karşılaşılan güçlükler için çözümler üretilerek annenin bebeğini mutlaka
emzirebileceğine dair güveni sağlanır. Ayrıca annelere bebeklerinden ayrı kaldıkları takdirde sütün
salgılanmasını nasıl sağlayacakları ve devam ettirecekleri de öğretilir. Hem bebeğin istedikçe ve sık sık
emmesini sağlamak hem de anne bebek ilişkisini güçlendirmek için bebekler sürekli anne yanında
tutularak rooming-in uygulanır.
Bebeğin emme karışıklığını önlemek ve memeyi bırakmasına neden olmamak için hastanemizde
biberon ve emzik kullanılmaz ve önerilmez. Meme ile ilgili ortaya çıkabilecek sorunlar, eğitimli sağlık
personelimiz tarafından çözümlenerek anneler meme bakımı konusunda bilgilendirilir.
Hastanemizde mama ihaleleri ve anneleri özendirecek mama reklamları yapılmamaktadır. Anne ve
babaya bebeğin bakımının pratiği de yaptırılarak, bebeklerine bakabileceklerinin güveni verilir.
Taburcu olan anne babaya günün her saatinde eğitimli sağlık personeline telefonla ulaşabileceklerinin
güvencesi verilerek, evde karşılaşabilecekleri problemlerin çözümüne yardımcı olunur. Hastane
genelinde gebelerin veya emziren annelerin, emzirme ve anne sütü konusundaki soru ve sorunlarını
çözümlemek için eğitimli sağlık personelimiz ve yenidoğan ekibimiz danışmanlık yapmaktadır.
Bebekler için en iyi besin anne sütüdür. Hiçbir mama anne sütünün yerini tutamaz ve bebekler 6 aylık
olana kadar yalnız anne sütü ile beslenmelidir. 2 yaşına kadar da ek gıdalarla birlikte emzirme
sürdürülmelidir.
Başarılı Emzirme ile ilgili 12 Öneri
Emzirmeye ilişkin yazılı bir politika düzenli aralıklarla tüm sağlık personelinin bilgisine sunulmalıdır.
Tüm sağlık personeli bu politika doğrultusunda eğitilmelidir.
Gebe kadınlar emzirmenin yararları ve yöntemleri konusunda bilgilendirilmelidir. Doğumu izleyen
yarım saat içinde emzirmeye başlamaları için annelere yardımcı olunmalıdır.
Annelere emzirmenin nasıl olacağı ve bebeklerinden ayrı kaldıkları durumlarda sütün salgılanmasını
nasıl sürdürebilecekleri gösterilmelidir. Tıbben gerekli görülmedikçe yeni doğanlara anne sütünden
başka bir yiyecek ya da bir içecek verilmemesi hususu desteklenmelidir. Anne ile bebeğin 24 saat bir
arada kalmalarını sağlayacak bir uygulama benimsenmelidir. Bebeğin her istediğinde emzirilmesi
teşvik edilmelidir. Emzirilen bebeklere yalancı meme veya emzik türünden herhangi bir şey
verilmemesi sağlanmaya çalışılmalıdır. Emzirmeyi destekleyen grupların oluşumu sağlanmalı ve
taburcu olan kişi, bu gruplara katılmaya teşvik edilmelidir. Hastanede tam gün çalışmayan, sadece
doğum için gelen Kadın Hastalıkları ve Doğum uzmanları da emzirmenin yararları ve yöntemleri
konusunda bilgilendirilmelidir.
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları polikliniğinde muayene sırası bekleyen annelerin bebeklerini rahat
emzirebilecekleri bir emzirme odası hazırlanarak annelerin emzirmeleri desteklenmelidir.
Sağlıklı nesiller ve sağlıklı gelecek için anne sütü!
Sevgili anne adayları ve anneler; Bebeğinizin, ülkemizde önemli bir halk sağlığı sorunu haline gelen
obeziteye yakalanmasını, şeker hastalığı, kalp damar hastalığı gibi kronik hastalıklarla yaşam kalitesini
bozmasını istemiyor ve okulda daha başarılı olmasını istiyorsanız; doğduktan hemen sonra
başlayarak, ilk 6 ay ek gıda olmadan, 6. aydan sonra uygun ek beslenme ile birlikte 2 yaşına kadar onu
anne sütü ile besleyin!
Anne sütüyle emzirmek, doğum gibi doğal bir olay olsa da, her anne emzirmenin ve anne sütünün
önemini biliyor ve emziriyor olsa da bu konuda soracağınız pek çok soru olabilir. İşte bu kitapçıkta
emzirmeyle ilgili sorularınıza yanıt bulabileceksiniz.
Başarılı emzirmenin en önemli anahtarı öncelikle annenin kendine güvenmesidir. Başarılı emzirme,
annenin bebeğini emzireceğini düşünmesi ve bunu başaracağına inanmasıyla başlar. Nasıl
emzireceğini bilen anne kendine güven duyar. Hayata en iyi başlangıç anne sütüdür. Enerji, protein,
yağ, karbonhidrat ve diğer elzem besin öğeleriyle yeni doğanda büyüme ve gelişmeyi sağlayan
karmaşık biyolojik bir sıvı ve içerdiği birçok biyoaktif enzim, hormon, büyüme etmeni ve bağışıklık
öğelerini içeren yapısıyla eşsiz bir besindir.
Neden emzirmeliyim?
Her annenin sütü kendi bebeğine özel ve bebeğin durumuna göre hazırlanmış en mükemmel
besindir. Sindirimi çok kolaydır. Annenin bebeğini emzirmesiyle anne-bebek ilişkisi güçlenir, annenin
bebeğini benimsemesi, bebeğin sağlıklı bir kişilik kazanması kolaylaşır.
Anne sütü proteinlerin, yağların, vitaminlerin ve karbonhidratların en mükemmel bileşimini içerir.
Anne sütü içinde bulunan antikorlar, canlı hücreler, enzimler ve hormonlar bebeğinizi enfeksiyon ve
hastalıklara karşı korur. Anne sütü alan bebeklerin zeka düzeylerinin daha yüksek olduğu
bilinmektedir.
Emziren anneler eski kilosuna daha çabuk dönerler. Emzirme, annede meme ve yumurtalık kanseri ile
menopoz sonrası osteoporoz ve kalça kırığı riskini azaltır.
Emzirme, annenin ve ailenin yaşamını daha kolay hale getirir, daha az zaman ve para harcanır.
Emziren annenin kendine güven duyması ve bebeğine yakınlık duyması ile duygusal bağlanması artar.
Emzirme ile hem ailenin hem de devletin yaptığı sağlık harcamaları azalır. Emziren kadınların çalıştığı
iş yerlerinde verimlilik artar. Emziren kadınların bebekleri sık sık hasta olmadıkları için iş yerlerinden
daha az ayrılırlar. Emzirme çevreyi de korur. Çünkü emzirme doğada artık olarak kalabilecek daha az
plastik madde kullanımı demektir.
Her bebek için en iyi besin, kendi annesinin sütüdür. Çünkü anne sütü bebeğin hem vücudunu hem
de ruhunu besler. Doğumdan sonra bebeğin, annenin göğsüne tensel temas sağlanarak konulması
sütün gelmesini kolaylaştırır.
Gebelik Sırasında Memelerde Ne Tür Değişiklikler Olur?
Gebelik dönemi boyunca annenin memeleri, doğacak bebek için dünyadaki en uygun sütü üretecek
ve kullanmaya hazırlayacak bir fabrika haline gelir. Meme başının etrafındaki deriden yağlı bir madde
salgılanmaya başlar. Bu doğal madde, emziren annenin meme ucunu çatlaklardan korur. Bu nedenle
meme başını çatlaklardan korumak ya da temizlemek için meme başına karbonatlı su, sabunlu su,
krem sürmeye gerek yoktur. Hatta bunları sürerken bu doğal yağlı madde de silinecek ve meme
başında çatlaklar daha kolay oluşacaktır. Gebelik sırasında meme ve meme başına özel bakım
uygulamak gereksizdir. Ancak memelerde büyüme olacağı için daha büyük beden sutyen kullanmak
yararlı olacaktır. Doğum sırasında memeler bebek için ilk besin olacak “ilk süt” ya da “ağız süt” olarak
bildiğimiz sütü salgılamaya hazırdır.
Süt Yapımı Nasıl Başlar?
Memede süt yapımını sağlayan madde annenin beyninden salgılanan “prolaktin” adlı bir hormondur.
Kan damarları, memede süt yapımı için gereken maddeleri süt hücrelerine taşır ve memeler sıcak ve
sert olur. Süt akmaya başlayınca ve bebek emmeyi öğrendikçe memedeki gerginlik azalır, anne de
rahatlar. Bu dönemde anne ile bebek zorluklarla karşılaşabilir. ilk günlerde anne ve bebeğe, yardım ve
destek gerekebilir.
İnsan yavrusu için en iyi süt üreten fabrika bebeğin kendi annesinin memesidir.
Anne Sütünün Özellikleri Nelerdir?
Bebeğin memeden alacağı ilk besine “ilk süt”, “ağız sütü” ya da “kolostrum” denir. “İlk süt”ün
görüntüsü anneden anneye değişir, ancak genellikle sarı renkte ve kıvamlıdır. Bu “ilk süt” özel olarak
çok besleyicidir ve bebeği pek çok hastalıktan korur. Bebeğinizin ilk aşısıdır. “İlk süt”ün miktar› az
olmasına karşın, ilk günlerde bebeğin beslenmesi ve bağırsaklarının iyi çalışması için yeterlidir.
Önemli olan annenin doğumdan sonra en kısa zamanda hemen emzirmeye başlamasıdır. Bebek her
ağladıkça emzirilmelidir. Sık aralıklarla emzirerek bebeğin bu “ilk süt”ü mümkün olduğunca çok
almasına çalışılmalıdır. İlk günlerde sık emzirme, daha sulu ve bol olan “olgun” süt yapımını
hızlandırır. Bazı bebekler yeni doğduklarında çok uyur ve yeterince sık ememezler. Böyle bebekler ilk
günlerde 3-4 saat sonunda uyanmamışlarsa annelerine verilmeli, gerekiyorsa yanağını sıvazlayarak
memeyi almaları için uyarıp, uyandırılmalıdır.
Bebeğinizi doğumdan hemen sonra emzirmeye başlamalı ve “ağız sütü” nü mutlaka bebeğinize
vermelisiniz.
Anne Sütünün Görünümü Nasıldır?
“İlk süt” ya da “ağız süt” dediğimiz ilk gelen koyu kıvamlı süt daha sarımtırak renkte iken, olgun süt
beyaz ve inek sütünden daha sulu görünümdedir, rengi mavimsi bile olabilir. Bebek büyüdükçe sütün
rengi değişebilir. Bunun nedeni bebek büyüdükçe ihtiyaçlarına cevap verecek şekilde sütün içeriğinin
değişmesidir.
Süt Memeden Nasıl Akar?
Süt memede yapılır yapılmaz dışarıya salınmaz, süt akımı için bebeğin emmesi gerekir. Bebeğin etkin
emmesi için memeye iyi yerleştirilmesi ve memeyi iyi kavraması çok önemlidir. Bebeğin emmesi ile
meme ucunda bulunan 10-15 delikten süt dışarıya akar. Her iki meme aynı anda çalışır. Bebek bir
memeden emerken, diğer memeden süt damlayabilir. Bebek emmeye başladığında, ilk önce meme
başının hemen arkasında koyu renkli kısmın içinde bulunan süt havuzcuklarındaki birikmiş sütü alır.
Bu süt bittikçe yeniden salınır.
Süt Yapımının Devamlığı Nasıl Sağlanır?
Emzirmede bebeğin ağzı annenin meme ucu çevresindeki renkli kısmı sıkıştırır, ezer. Bu baskı ile
uyarılan sinirler beyinde prolaktin yapımı ile görevli olan bölgeye haber götürürler. Bu haberler
prolaktin salgılanması için emir olur. Ne kadar çok haber iletilirse, o kadar çok prolaktin yapılır.
Prolaktin nedeniyle “fazla emme fazla süt yapar”. Özellikle geceleri daha fazla prolaktin yapılır.
Prolaktin ayrıca annenin bebeğini emzirmek için gece uyansa bile yorgun olmamasını sağlar.
Unutmayın ne kadar sık emzirirseniz o kadar çok sütünüz olacaktır.
Bebeğimi Ne Kadar Süre (Kaç Yaşına Kadar) Emzirmem Gerekir?
Bebek beslenmesiyle ilgili bütün bilim insanlarının, Dünya Sağlık Örgütü’nün, Unicef’in önerisi ve
Sağlık Bakanlığı’nın politikası; “Bebeklerin ilk 6 ay su bile verilmeden sadece anne sütüyle
beslenmeleri ve 6. aydan sonra da uygun ek beslenme ile beraber emzirmenin 2 yaşına kadar
sürdürülmesi”dir. Emzirme sadece 6 ayla sınırlı değildir. Emzirmenin faydaları ek beslenme
döneminde de devam etmektedir. Ülkemizde en çok yanlış anlaşılan konulardan birisi budur. Yani
emzirme uygun ek beslenmenin başladığı 6. aydan sonra da durdurulmamalı ve 2 yaşına kadar
sürdürülmelidir.
Doğumdan Sonra Emzirmeye Başlamak için Beklemem Gerekli mi?
Anne ister normal doğum isterse sezaryenle doğum yapmış olsun, doğumdan sonra kendine gelir
gelmez bebeğini emzirmelidir. Doğum salonunda doğumun hemen ardından bir sağlık personeli
tarafından bebek memeye tutulmalıdır. Annenin bebeğini sık sık emzirmesi, aynı odada kalarak
emzirmeyi sık sık tekrarlaması, tensel temasın sağlanması gereklidir. Ne kadar sık emzirilirse sütün
gelmesi daha kolay olacaktır. Emzirmeden beklenildiği takdirde sütün gelişi gecikecektir.
Doğumdan Sonra Bebeğime Şekerli Su Vermem Gerekir mi?
Bebeğin doğumdan hemen sonra alması gerekli olan besin sadece anne sütüdür. Şekerli su verilerek
ağız sütün alınması engellenecek ve bebeğin başta enfeksiyonlar olmak üzere çeşitli hastalıklara
yakalanma riski artacaktır. Oysa bebeğin bırakın şekerli suya, suya bile ihtiyacı yoktur. Anne sütü hava
ne kadar sıcak olursa olsun bebeğin ihtiyacı olan suyu da içerir. Onun tek ihtiyacı ilk 6 ay sadece kendi
annesinin sütüdür.
Bebeğimi Emzirirken Nasıl Tutmalıyım?
Anne sütü ile beslenmede annenin bilmesi gereken en önemli nokta, bebeğini memeye nasıl
yerleştireceğidir. Bebek memeye iyi yerleşmiş ise, anne ve bebek emzirmeyi öğrenirken meme uçları
zedelenmez. Emzirirken anne değişik tutuşları deneyebilir. Ancak önemli olan bebeğin doğru tutulma
şeklidir. Hangi durumda olursa olsun, bebeğin omuz ve vücudu memeye dönük olmalı ve burnu
meme başı hizasında bulunmalıdır. Anne, bebeğin sadece başını değil, tüm vücudunu desteklemelidir.
Bebeğimi Mememe Nasıl Yerleştirmeliyim?
İlk günlerde bebeği yatarak emzirmek anne için daha rahat olabilir. Bu durumda bebek yan yatmış
olan anneye dönük yatırılır. Anne serbest kolu ve eli ile Bebeği memesine yaklaştırabilir. Annenin ve
bebeğin arkasının birer yastıkla desteklenmesi bebeğin yerleşmesine yardımcı olur. Eğer anne
oturarak emziriyorsa, dik oturmalı veya hafifçe eğilmeli, ancak kucağı düz olmalıdır. Bunun için
gerekirse ayaklarının altına bir tabure konabilir. Bebeği rahatça tutması için annenin arkası veya
kolları yastıkla desteklenebilir. Bebeğin anneye yaklaşması için annenin kucağına da bir yastık
konulabilir. Annenin yeterli süt oluşturabilmesi için bebeğin yeteri sıklıkta ve doğru şekilde emmesi
gerekmektedir.
Emzirirken Mememi Nasıl Desteklemeliyim?
• Parmaklar memenizin altında göğsünüze dayalı olmalı.
• İşaret parmağıyla memenizi alttan desteklemelisiniz.
• Başparmağınız memenin üstünde olmalı.
• Parmaklarınız memenin ucundan uzak olmalı, bebeğin çenesinin memeye dokunmasına izin
vermeli.
Bebeğimin Doğru Pozisyonda Emdiğini Nasıl Anlarım?
• Ağzı geniş açık olmalı.
• Bebeğin çenesi memeye dayanmalı.
• Alt dudağı dışa doğru kıvrılmış olmalı.
• Meme olabildiğince ağzı doldurmuş olmalı (Sadece meme ucunu değil, meme ucunun etrafındaki
kahverengi bölgenin çoğunu da ağzına almış olmalı.) Meme ucunu emmekle bebek beslenemez.
Yanlış tutuş Doğru tutuş İyi Yerleştirme
İyi yerleştirme meme başında oluşabilecek çatlak, yara, tıkanıklık vb. problemleri önler.
Bebeğinizin iyi emmediğinden kaygılanıyorsanız bu konuda yakınınızda bulunan bir Sağlık Ocağı ya da
Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Merkezi’ne başvurabilir veya bir sağlık görevlisinden danışmanlık
alabilirsiniz. Ayrıca size en yakın anne destek grubunu öğrenebilir ve diğer emziren annelerle bir araya
gelip birbirinize destek verebilirsiniz.
Bebek Nasıl Emer?
Eğer bebek memede uygun biçimde tutulmuyorsa iyi ememez ve annenin meme başları zedelenip
acıyabilir. Bebeğin iyi emmesi için ağzıyla yalnız meme ucunu değil, etrafındaki kahverengi alanı da
kavraması gerekir. Bebek memeye yaklaştırılırken, ağız mümkün olduğunca açık olmalı ve çene
memeye dayanmalıdır.
Bebeğin ağzını iyice açması için anne meme ucunu bebeğin alt ve üst dudaklarına değdirmelidir. Ağız
içinde yalnız meme ucu değil meme ucunun çevresi de bulunmalıdır. Eğer bebek memeyi doğru
olarak kavramışsa her emme işlemi sırasında çenesinin, bazen de kulaklarının hareket ettiği görülür.
Bebek sürekli emmez. Kuvvetli emme hareketlerinden sonra kısa dinlenme aralıkları olur. Emerken
şapırtı sesi duyulması ya da yanakların içeri çekilmesi genellikle bebeğin yalnızca meme ucunu
emdiğini ve ağzıyla yeterince meme dokusunu kavramamış olduğunu gösterir.
Bebeğim hep memede duruyor ancak kilo almadı. Doktorum bana bebeğini memende tutuyorsun
ama bebeğini etkili emzirmemişsin dedi.
Etkili emmenin belirtileri nelerdir? Etkili Emme Sonucunda;
• Meme başı sağlıklı görünümdedir.
• Emzirme sonunda göğüs yumuşar.
• Emzirme anne için rahat ve zevklidir.
• Bebek memeyi kendisi bırakır.
• Bebeğin sütü yutuşu duyulabilir veya görülebilir
Memeye İyi Yerleşmeme ve Etkisiz Emmede
• Ağzının geniş açık olmadığı, dudaklarını ileriye uzattığı,
• Alt dudağının dışa dönük olmadığı,
• Çenesinin anne memesine değmediği,
• Yanaklarının içe çökük olduğu,
• Dışarıdan memenin ucundaki kahverengi bölgenin hemen tümünün dışarıda olduğu görülür.
Bebeğimi Hangi Pozisyonlarda Emzirebilirim? Mesela Yatarak Emzirebilir miyim?
Koltuk altı pozisyonu;
• İkiz bebeklerde,
• Kanal tıkanıklıklarında,
• Bebeğin yerleşmesinin zor olduğu durumlarda,
• Anne tercih ediyorsa kullanılabilir. Burada dikkat etmemiz gereken bebeği memeye doğru tutuştur.
Yatarak emzirme pozisyonu;
• Anne özellikle sezaryen sonrası sırtüstü ya da yan yatarak emzirebilir.
Anne Sütü Hastalıklardan Korur mu?
Anne sütü bebeğinizi orta kulak iltihabi, üst ve alt solunum yolu enfeksiyonları, soğuk algınlığı, her
türlü virüs ve ileride oluşabilecek şeker hastalığı, obezite, bazı kanser türleri gibi her türlü
hastalıklardan korur.
Bebeğimi Emzirdiğim Sürece Hamile Kalabilir miyim?
Evet, hamile kalabilirsiniz. Hamile kalmak istemiyorsanız kullanmak istediğiniz bir doğum kontrol
yöntemi için size en yakın olan Sağlık Ocağı veya sağlık personeline başvurunuz.
Neden Bebeğime Ek Besin Vermeden Sadece Anne Sütü Vermeliyim?
Anne sütü, bebeklere gereksinimi olan tüm besin ögelerini tek başına 6 ay sağlayabilen en iyi
besindir. Sindirimi kolaydır. Anne sütü ile beslenen bebeklerin başka bir ek besine veya suya
gereksinimleri yoktur. Anne sütü bebek için gerekli tüm besinleri ve suyu yeterli miktarda içerir.
Çok sıcak havalarda bile anne sütü bebeğin susuzluğunu giderir. Sıcak iklimlerde de anne sütü alan
bebeklere su vermek gerekmez. Bebeğe su verilecek olursa, bebeğin midesi su ile dolacağından anne
sütü almak istemeyecektir. Bunun sonucu olarak da bebek memeyi daha az emecek ve memede süt
yapımı azalacaktır. Erken ek besin vermenin başta alerji olmak üzere (Bebek için) birçok riski vardır.
Sütümün Yeterli Olduğunu Nasıl Anlarım? Her anne, sütünün bebeği için yeterli olduğundan emin
olmak ister. Bebeği çok acıkıyorsa, az uyuyorsa, huzursuzsa, anne, sütünün yeterli olmadığını düşünür
ve kaygılanır. Oysa bu belirtiler başka nedenlerden de kaynaklanabilir. Böyle durumlarda anneler
çoğu kez bu konuda bir uzmana danışmadan ek mama vermeye başlarlar. Böylece anne sütü ile
beslenmeden uzaklaşılır. Sağlıklı her anne, doğru bir şekilde emziriyorsa, ilk haftalarda sık ve geceleri
de emziriyorsa, yeterli sıvı alıyorsa, bebeği için yeterli süt üretebilir. Anne sütü geçici olarak azalabilir.
Bebek günde 6-8 kez idrar yapıyorsa, ilk 6 ay boyunca ağırlığı ayda en az 500 gr ya da haftada 150-200
g artıyorsa, annenin sütü yeterlidir. Yenidoğan bebek ilk hafta kilo kaybeder. 7-10 günlük olduğunda
doğum kilosuna ulaşması beklenir.
Bebeğimi Hangi Sıklıkta Emzirmeliyim?
Emzirme sıklığı bebekten bebeğe değişir. Bebek her istediğinde emzirilmelidir. Bebek ağzını açarak,
aranarak, sonunda da ağlayarak açlığını belli eder. İlk aylarda bebek uyandığında genellikle açtır ve
emzirilmek ister. İlk haftalarda emzirme aralıkları bir saat, iki saat gibi çok kısa olabilir. Her emzirme
sonrası memede yapılan süt miktar› biraz daha artacağından, zamanla beslenme aralıkları
uzayacaktır.
Emzirme Döneminde Memeler İçin Özel Bir Bakım Gerekli mi?
Memeleri her emzirmeden önce temizlemeye gerek yoktur. Memeler asla sabunla ya da başka bir
temizleyici ile yıkanmamalı, gerekirse sadece su ile duş alınmalıdır. Anne sütü bebeği hastalıklardan
koruyucu o kadar çok madde içerir ki bu yolla mikrop bulaşmasından korkulmaz. Bebeğe mikroplar
ellerden bulaşır. Önemli olan “Ellerin yıkanması ”dır. Eller, vücutta, evde, hastanede veya çevrede
bulunan her türlü mikrobu taşır. Anneler ve bebeğe bakan kişiler bunu hiç unutmamalıdırlar. Meme
ucunun bakımı için özel olarak kremlerin kullanılmasına gerek yoktur. Memenin ucunun olmaması,
ucunun içe çökük olması ya da ucunun büyük olması emzirme için problem değildir. Bebek zaten
memenin sadece ucunu değil etrafındaki kahverengi bölgenin büyük bir bölümünü de alarak sütü
emer. Yani meme dokusunun büyük bir bölümünü ağzına alır. Küçük ve büyük memeler yaklaşık aynı
miktarda salgı dokusuna sahiptir ve ikisi de yeterince süt üretebilir!
Bebeğim doğalı birkaç gün oldu ve memem çok acıyor. Sanki ödemli gibi parlak görünüyor. Sütüm
akmıyor ve ateşim de var. Emzirmem biraz zorlaştı. Bunun nedeni nedir? Ne yapmalıyım?
Bu durumdaki memeler “tıkalı meme” olarak tanımlanmaktadır. Genelde doğumdan sonraki ilk
günlerde yeterince emzirememe, emzirmeye geç başlama, ek mama verme, memeye kötü
yerleştirme, sütün seyrek boşaltılması ya da emzirme süresinin kısa tutulması sonucunda oluşan bir
durumdur. Tıkanık meme acı verir, ödemli gibidir, özellikle meme ucu gevşektir, parlaktır ve kırmızı
görünebilir. Süt akmaz ve ateş olabilir.
Önlem olarak doğumdan hemen sonra emzirmeye başlanmalı, bebeğin memeye iyi yerleşmesi
sağlanmalı, bebek her istediğinde emzirilmeli, belli aralıklarla emzirilmeye çalışılmamalıdır. “Meme
tıkanıklığı” problemini çözmek için bebek doğru pozisyonda sık sık emzirilmelidir. Bebek ememiyorsa
elle ya da pompa ile sütün sağılması gerekir. Emzirme öncesi emzirmeyi kolaylaştırmak için ılık yaş
pansuman, ılık duş, omuz ve sırta masaj, memelere hafif masaj, meme ucu derisine hafif uyarı
yapılmalı ve anneyi rahatlatacak, gevşetecek işlemler uygulanmalıdır. Emzirme sonrasında ödemi
önlemek için havlu ile memeye soğuk yaş pansuman uygulanmalıdır.
Bebeğim henüz 2 aylık fakat işe başladım. Mememde sert şişlikler, şiddetli ağrı ve sıcaklık hissi var
ve iyice kızardı. Ucundan da sarı bir sıvı geliyor. Kendimi de çok hasta hissediyorum. Doktora
gideceğim ama annem de emzirmeyi bırakmamı söyledi.
Ne yapmalıyım?
Yetersiz süre ve sıklıkta emzirme, bebeğin doğru pozisyonda emzirilmemesi, memenin yanlış
kavranması, meme ucu çatlaklar›, dar giysiler ya da sutyen giyme, emzirme sırasında parmaklar ile
süt kanallarına çok baskı yapma sonucunda meme dokusunda harabiyet ve ardından da bakterinin o
bölgeye girişi ile meydana gelen mastit ya da halk arasında apse dediğimiz bir durum oluşur. Doktora
gitme düşüncesi çok güzel. Çünkü böyle bir durumda bir sağlık çalışanına danışılmalıdır.
Burada önemli olan konu sorunun nedeninin bulunması ve çözümlenmesidir. En önemlisi de bu
durumda da emzirilebileceğinin bilinmesidir. Öncelikle süt akışı sağlanmalı ve süt akışının
olmamasının nedeni bulunup düzeltilmelidir.
Genelde memeye kötü yerleşme, sıkı kıyafetlerin (bluz, sutyen vb.), baskı yapması, parmakların
makas ya da sigara tutuğu dediğimiz tutuşla memedeki süt kanallarına baskı yapması sonucunda süt
akışı engellenir. Bunlardan hangisi varsa çözümlenmelidir. Daha sonra sık emzirme, meme ucuna
doğru hafif masaj, temiz bir havlu ile ılık yaş pansuman, emzirmenin sağlam taraftan başlatılması ve
pozisyon değiştirme uygulanmalıdır. Dinlenme ve stresten uzaklaşma sağlanmalıdır. İlaç tedavisi için
yakında bulunan bir Sağlık Ocağı ya da Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Merkezine ya da diğer
sağlık kuruluşlarına başvurulmalı ve verilen ilaç tedavisi yanında emzirme sürdürülmelidir. Emzirirken
acı oluyorsa süt sağılmalı ancak emzirmeye geri dönülmelidir.
Bebeğim Emmeği Reddediyor. Ne yapmalıyım?
Bebeğin memeyi reddetmesi çeşitli şekillerde olabilir. Hiç emmeme, zayıf emme, emmeye çalışırken
ağlama ve meme ile savaşma, kısa süre emme ve sonra memeyi boğulur gibi ya da ağlayarak bırakma,
tek memeyi emme, ötekisini istememe şeklinde gözlenebilir. Memeyi reddin nedenleri ise hastalık,
ağrı, anneye doğumda verilen sakinleştirici ilaçların etkisi, emzirme tekniğinde sorunlar, bebeği üzen
değişiklikler ve yalancı red olabilir.
Bebekler hastayken memeyi alır ama güçsüz emer. Anneler de bunu red zannedebilir. Ağızda
pamukçuk ya da diş çıkarma varsa acıyabilir ve bebek memeyi reddedebilir. Burnu tıkanıksa
reddedebilir. Anneye doğumda ya da psikolojik tedavi amaçlı verilen bazı ilaçlar da bebeğin memeyi
reddetmesine sebep olabilir. Emzik kullanımı, biberonla beslenme, memeyi kötü pozisyonda tutma,
tıkalı meme, bebeğin kötü desteklenmesi, mesela emzirirken başının tutulması, itilmesi, annenin
memeyi yanlış tutuşu, emzirmenin kısıtlanması, fazla süt birikimi, doğumdan sonraki annenin
acemiliği gibi emzirme tekniğine bağlı nedenler de bebeğin memeyi red etmesine neden olabilir.
Bazen bebek sadece bir memeyi red edebilir. Bu genelde yukarıdaki nedenlerin bu memede daha
fazla olması ile ilgilidir.
Bebeği Üzen Değişiklikler
Anneden ayrılma, annenin işe başlaması, yeni bir bakıcı, çok sık bakıcı değiştirme, aile düzeninde
değişiklik, annede hastalık ya da mastit, annenin adet görüyor olması, annenin kokusundaki değişiklik.
Bazen yeni doğanlardaki memeyi arama hareketini, 4-8 aylardaki bebeklerin memeyi emerken
dikkatlerinin dağılmasını ve aniden başka şeylere bakmalarını anneler red zannederler. Buna yalancı
red denir. Memeyi tutması için beklenmelidir.
Bebek hasta ise süt sağılıp verilebilir. Sakin bir ortamda dikkatinin dağılması önlenmelidir. Bebeğin
acıyan bir yeri varsa o bölgeye dikkat edilmelidir. Ağzında pamukçuk varsa tedavi olmalı, diş
çıkarıyorsa sabırlı olmalı, burun tıkanıklığı varsa açılmalıdır. Anne gerekirse bir süre izin almalı, kokular
bırakılmalı, doğru bir şekilde emzirilmelidir. Yalancı red normaldir, memeyi tutması için
beklenmelidir. Bebeğin ağzına süt sağılabilir, farklı pozisyonlarda emzirilebilir.
Bebeğin başına bastırmamalı, gerekirse sağılarak kısa bir süre süt bardak ya da kaşıkla verilmelidir.
Biberon ya da emzik kullanılmamalıdır. Anne ile bebek arasında “tensel temas” sağlanmalı, anne
bebeği sık sık kucaklayıp okşamalı, bebek her istediğinde emzirilmelidir.
Tensel temas için yurt dışında da “kanguru yöntemi” olarak belirtilen ve Anadolu’ da kadınlarımızın
zaman zaman kullandığı bir yöntem ile bebek annenin göğsünde bir çarşafla bele bağlanarak tensel
temas sağlanabilir ya da anne ile bebek bir süre birlikte yatabilir. Annenin yediği bazı besinlerin
kokusu ya da aroması süte geçebileceğinden besin tüketiminde özenli olunmalıdır. Kola, kahve ve
çaydaki kafein vb. maddeler süte geçip bebeği huzursuz edebileceğinden kullanılmamalıdır. Bebeğin
bulunduğu evde anne ya da evdeki diğer kişiler tarafından sigara içilmemelidir. Daha bol süt yapımı
ve daha fazla huzur için bebeğinizle ten tene, can cana olunuz.
Emzirme Döneminde Eşimin Emzirmeme Nasıl Katkısı Olabilir?
Bebeklerin fiziksel olarak çok fazla dokunulmaya ihtiyacı vardır. Bebeğinizi emzirdikten sonra babanın
sevgi dolu kolları onun olabileceği en güzel yerlerden biridir. Bebeğinizi emzirdikten sonra eşinizin
göğsüne koyunuz ki ikisi de baba evlat ilişkisini yaşamaya başlasınlar. Babanın anneye emzirme
konusunda verdiği destek, sizin anne sütü konusunda başarılı olmanız için en büyük destektir.
Özellikle doğumdan sonraki ilk haftalar değişen hormonlar ve uykusuzluk sonucu kendinizi güçsüz
hissettiğinizde, eşinizin yanınızda olup bebeği emzirmenize yardımcı olması, tüm aile ilişkisini olumlu
etkileyecektir.
Emzirdikten Sonra Bebeğimin Gazını Nasıl Çıkarmalıyım?
Beslendikten sonra bebeği 10-15 dakika dik tutmak gaz çıkarmasına yardımcı olur. Bebek memede
uyumuş ve rahat görünüyorsa gaz çıkarmaya gerek yoktur. Bebek huzursuzsa kucakta veya dik
durumda sırtı sıvazlanarak gaz çıkarmasına yardımcı olunabilir.
Süt Nasıl Sağılır?
Sütün elle sağılmasını tüm emziren annelerin bilmesi gerekir. Birçok durumda sütün elle sağılması
gerekebilir.
Sütün Sağılması Şu Durumlarda Yararlıdır:
Tıkanık, şiş memeyi rahatlatmak için, Çökük bir meme başından emmeyi öğreninceye kadar bebeği
beslemek için, Memeyi istemeyen bir bebeği, emmekten hoşlanmayı öğrenene kadar beslemek için,
Düşük doğum tartılı ve kuvvetli ememeyen bir bebeği beslemek için, Yeterli ememeyen hasta bir
bebeği beslemek için, Anne ya da bebek hasta ise sütün akmasını önlemek için, Dolu memeyi bebeğin
almasını kolaylaştırmak için, Elle boşaltma, süt sağmak için en iyi yoldur. Alet gerektirmez, anne her
yerde, her zaman yapabilir. Sütün sağılacağı kap geniş ağızlı bir fincan veya bardak olabilir. Kap önce
su ve sabun ile yıkanır, daha sonra kaynatılır ya da kaba kaynar su konur ve birkaç dakika
bekletildikten sonra boşaltılır.
Elle Sağma İşleminin Basamakları
A: Sağma işlemine geçmeden önce eller sabunla iyice yıkanır.
B: Rahat bir yere oturduktan sonra parmak uçlar ile yumuşak bir biçimde memeye dıştan içe, meme
başının etrafındaki kahverengi bölgeye doğru masaj yapılır. Önceden ısıtılmış bir havlu memenin
üzerine konulursa sütün akışı kolaylaşacaktır.
C: Meme, başparmak üste, diğer parmaklar altta kalacak biçimde tutulur
Eğer meme büyükse bir el memenin üstüne, diğer el memenin altına gelecek şekilde tutulmalıdır.
Hedef bölge meme başının etrafındaki kahverengi bölgenin gerisinde kalan alandır. Bazen süt dolu
memede süt havuzcukları elle hissedilebilir. Süt havuzcuklarının bulunduğu bu alanın elle basınç
yapılarak sağılması gerekir. Süt sağılması için baş ve diğer parmaklar yavaşça içe, göğüs duvarına
doğru ve ardından birbirine doğru bastırılır. Bastırma işlemi, el göğüs duvarından uzaklaştırılırken
devam ettirilir. Bu şekilde süt meme başına doğru itilir. Süt sağma işlemi sırasında acı hissedilmemesi
gerekir, acı oluyorsa uygulanan teknik hatalıdır. İşlem tekrarlandıktan sonra süt akmaya başlar.
Sağma hareketi ritmik bir şekilde tekrarlanmalıdır.
Sağma işlemi sırasında parmak hareketleri yuvarlama şeklinde olmalı, parmaklar ile meme derisi
ovuşturulmamalıdır. El meme etrafında döndürülmeli, masaj koltuk altı da dâhil olmak üzere tüm
memeye uygulanmalıdır. Memeleri elle sağarak boşaltma süresi yaklaşık 20- 30 dakikadır. Sıcak ıslak
havlu, sıcak duş alma, öne doğru eğilerek memeleri hafifçe sallama süt akımını kolaylaştırır. Öne
doğru eğilmek memenin alt bölgelerinin de boşalmasını sağlar.
Süt sağma pompa ile de yapılabilir. Bunun için ucu lastik puarlı huni biçiminde veya şırınga şeklinde
elle çekilen pompalar ya da elektrikli pompalar vardır. Pompalar özenle temizlenmezse, bunlarda
mikroplar kolaylıkla ürer ve bebek için tehlike yaratabilir.
Sağılmış Süt Nasıl Saklanır?
Temizliğe dikkat edilerek sağılan anne sütü; Buzdolabı rafında (+4 derecede) 72 saat, tek kapılı
buzdolabının buzluğunda (-7 ile -2 derece) 3 hafta, iki kapılı buzdolabının buzluğunda (yaklaşık -18
derecede) 3 ay ve derin dondurucuda (-18 derecenin altında) 6 aya kadar saklanabilir.
Ayrıca uygun kaplarda veya poşetlerde saklanmalıdır. Sütün saklanması özellikle çalışan anneler için
yararlıdır. Annenin evde olmadığı saatlerde bu süt verilir.
Anne işyerinde de sütünü sağarak evine getirebilir, böylece evden uzakta olduğu sırada sütün
memeden boşa akması önlenmiş olur. İçinde dondurulmuş süt olan kap, sıcak su dolu başka bir kabın
içine konarak donmuş sütün ısınması sağlanıp, bebeğe verilmelidir. Anne sütünün elle sağılması en
ekonomik ve en kullanılabilir yöntemdir.
Sağılmış Süt Bebeğe Nasıl Verilir?
Sağılan anne sütünün biberon yerine kaşık veya geniş ağızlı bir bardak ya da fincanla verilmesi daha
uygundur. Biberon verilmesi bebeğin anne memesini reddetmesine, bocalamasına neden olur.
Biberon emziğine alışan bir bebek, memeyi iyi kavrama alışkanlığını da kaybedebilir ve meme yerine
meme ucunu emmeye çalışır. Bu da meme çatlaklarına ve en önemlisi bebeğin yeterince anne sütü
alamamasına yol açmaktadır. Küçük bebekler bile dillerini kullanarak, adeta kedi gibi yalanarak küçük
bir bardaktan süt içebilirler.
Bebeğim Hastalandığında da emzirebilir miyim?
Bebekler hastayken de emzirme sürdürülmelidir. Hatta her zamankinden daha da sık emzirilmelidir.
Hastalık nedeniyle bebeğin iştahı azalmış ve huzursuz olabilir. Emzirme aynı zamanda onu
sakinleştirecektir. Emzirmenin sadece bir beslenme şekli olmadığı, duygusal bağlanmayı, anne ile
bebek arasında sevgi bağını sağladığı, bunun da hem anneye hem de bebeğe çok iyi geldiği
unutulmamalıdır. İshal gibi hastalıklar sırasında emzirme, hastalığın daha çabuk düzelmesine neden
olur.
Hasta Olduğumda da Bebeğimi Emzirebilir miyim?
Annede psikiyatrik tedavi gerektiren bir hastalık ya da kemoterapi gerektiren bir kanser hastalığı
varsa emzirmemelidir. Bunun dışında anne şeker hastası da olsa, yüksek tansiyonu da olsa, ishal,
soğuk algınlığı vb. hastalıkları da olsa emzirebilir. Bir ilaç kullanmanız gerekiyorsa hekiminize
emzirdiğinizi hatırlatınız.
Bebeğimi Emzirirken İlaç Kullanmam Sakıncalı mı?
Genelde her ilacın emzikli kadınlar için uygun olan ya da emzirirken süte geçmeyen türevleri
mevcuttur. Emziren anne bir ilaç kullanması gerektiğinde, doktoruna bebeğini emzirdiğini, buna göre
bir ilaç önermesini hatırlatmalıdır.
Sadece kemoterapi alan annelerde tedavi süresince emzirmenin mümkün olmadığı bilinmektedir.
Bebeğim sürekli ağlıyor ve kucağımda durmak istiyor. Sütüm yeterli olmadığı için mi bebeğim ağlıyor?
Bebekler sadece acıktıkları ya da annelerinin sütü yetmediği için ağlamazlar. Bebeklerin ağlamalarına
neden olabilecek çeşitli durumlar vardır.
Bebeğin Ağlama Nedenleri
• Rahatsızlık (Bebeğin pis olması, sıcak veya soğuk ortam).
• Yorgunluk (Fazla ziyaretçi).
• Hastalık ya da ağrı (Ağlamanın şeklinin değişmesi).
• Açlık (Yeterli süt alamama, büyümenin hızlanması).
• Annenin aldığı ilaçlar, g›dalar, kafein, sigara, (Her türlü yemek, bazen inek sütü).
• Memede süt fazlalığı.
• Nedensiz ağlama (Kolik).
• Hipertermi (Çok giydirme sonucunda vücut ısısında artış).
• Annede meme ve meme başı sorunları.
• Bebekte memeyi kavrama, emme bozukluğu.
• Kolik, kilo alamama, huzursuzluk.
• Cerrahi tedaviler.
Özellikle büyümenin hızlanmasına bağlı olarak bebeğin artan ihtiyaçları karşılanamazsa bebekler
ağlarlar. İkinci hafta, beşinci hafta ve üç aylıkken bu sıkça gözlenebilir. Bu durumda da daha sık
emzirme en iyi çözümdür. Bazı bebekler diğerlerinden çok ağlarlar, daha fazla kucağa alınmak ve
taşınmak isterler. Bir de “Kolik” olarak bilinen ağlamalar vardır. Ağlamanın belli bir şekli yoktur.
Günün belli saatlerinde, özellikle akşamları ağlar. Karnı ağrıyormuş gibi ayaklarını karnına çeker.
Emmek istiyormuş gibi görünebilir. Bebeği rahatlatmak zordur. Aşırı bağırsak hareketleri ve gazlanma
olabilir. Bu tür ağlamalar bebek doğduktan sonra üçüncü haftada başlar ve 3. aydan sonra azalır.
Bebeğin Ağladığı Durumlarda Öneriler Ne Olabilir?
• Bebek memeye iyi yerleştirilmeli.
• Fazla süt varsa her öğünde tek bir meme emzirilmeli.
• Bebek memeyi bırakana kadar emzirilmeli.
• Kafeinli içecekler azaltılmalı (Kahve, kola gibi).
• Sigara içilmemeli.
• Alerji ya da gaz yapabilecek yiyecekler bir süre kesilmeli.
• Pratik yardım (Tutma, okşama, gaz çıkarma) yapılmalı.
• Bebek kucağa alınmalı.
• Bebeğin sırtı sıvazlanmalı.
• Bebeğin karnı hafifçe okşanmalı, masaj yapılmalı.
• Anne bebeği kendine yakın tutmalı.
• Bebeği emzirme sonrası başkası sakinleştirebilir
Emzirirken Nasıl Beslenmem Gerekli?
Emziren annelerin çok yorulmaması ve uykusuz kalmaması önemlidir. Her besin grubunu içeren
yeterli ve dengeli bir diyet, emziren anne için yeterli olacaktır.
Özellikle emzirdikten sonra sıvı ihtiyacı artacağından, anne susayacaktır. Emziren annelerin başta su
olmak üzere kafein içermeyen, asitli olmayan içecekler, mevsimine uygun taze meyvelerden
hazırlanmış meyve sular, süt, ayran vb. ile sıvı ihtiyaçlarının karşılanması gerekir.
Annenin süt üretimi için ek 500 kaloriye daha ihtiyacı vardır. Bunu karşılayacak mevsimine uygun bol
taze sebze, meyve içeren yeterli ve dengeli bir diyet uygun olacaktır.
Sütü Artıran Özel Besinler Var mıdır?
Sütün miktarını arttıran en önemli faktör sık sık emzirmedir. Annenin sıvı ihtiyacını yeterince
karşılaması bol su içmesi de önemlidir. Sütü arttırdığı söylenen, halkımız arasında sıkça kullanılan
tahin helvası, bulgur, taze soğan vb. besinler mevcuttur.
Eğer anne arttırdığına inanıyorsa bu besinleri tüketebilir ancak sütü arttıran esas etmenin sık sık
emzirme olduğu unutulmamalıdır.
Bebeğime Emzirmenin Yanında Su ya da Başka Besinler Vermeli miyim?
Bebeklerin ilk 6 ay su ya da başka içecekler ya da başka besinler olmaksızın kendi annelerinin sütüne
ihtiyaçları vardır. Ek besinlere 6. aydan sonra başlanmalıdır.
Bebeğimin Sıcak Havalarda Anne Sütünün Yanında Suya İhtiyacı Var mı?
Anne sütünün %98’i sudur. Bu nedenle yeterince annesini emen bebeğin su ihtiyacı da aldığı sütten
karşılanacaktır. Yapılan bilimsel çalışmalar,
Afrika ülkelerinde bile sadece anne sütü alan bebeklerin su ihtiyacının anne sütü ile karşılandığını
göstermiştir. Eğer bebeğe 6 aydan önce su verilirse bu su anne sütünün yerini alarak bebeğin daha az
emmesine neden olacak, bebek az besin almış olacak ve en önemlisi de su veya diğer ek besinler bir
enfeksiyon taşıyıcısı olarak bebeğin hastalanmasına neden olabilecektir.
Bebeğime Emzik Verebilir miyim?
Anne sütü alan bebeklere emzik ve biberon verilmesi önerilmemektedir. Bazen anneler emzirmenin
yanında suyu ya da başka besinleri biberonla bebeklerine vermekte ya da ağlamasın ve oyalansın diye
emzik kullanmaktadır. Ancak biberon ya da emzik alan bebeklerde “meme başı şaşkınlığı” dediğimiz
bir durum oluşmakta ve bu bebekler anneyi emmeyi bırakabilmektedirler. Çünkü meme ile biberon
ya da emzik emmek arasında emme şekli açısından farklar vardır. Bu nedenle biberon ya da emzik
önerilmemektedir.
İşe Döndüğümde de Bebeğimi Emzirebilir miyim?
İşe dönüldüğünde tabi ki emzirmek mümkündür. Sabah ve akşam bebeği evde emzirmenin yanında,
işyerinde de sabah, öğlen ve ara verildiğinde süt sağılarak saklanabilir ve sağılmış olan bu süt, evde
bebeğe bakan kişi tarafından bebeğe kaşık ya da fincanla verilebilir. Böylece annenin sütünün
devamlılığı da sağlanmış olacaktır. Gündüz iş yerinde sağılan süt ile birlikte annenin memesinde süt
yapımı devam edecektir.
Bebeğimi Emzirirken Sigara ya da Alkol Kullanabilir miyim?
Sadece emziren annenin sigara içmemesi değil bebeğin bulunduğu ortamda da sigara içilmemesi
gerekmektedir. Sigaranın bebeğin memeyi reddetmesinin nedenlerinden biri olabileceği konusunda
çalışmalar vardır. Alkolün sınırlı düzeyde alımında bile anne sütü yoluyla bebeğe geçeceği ve zararlı
maddelerin çok az miktarlarının bile bebeğin ağırlığı düşünüldüğünde önemli sonuçlar doğuracağı
belirtilmektedir.
Bebeğim Engelli Doğarsa Emzirebilir miyim?
Bebeğinizin her koşulda anne sütüne ihtiyacı vardır. Anne sütündeki hormonlar sizi ve bebeğinizi
daha da rahatlatacaktır. Anne sütünün sindirimi kolay olduğu için kalp problemi olan veya kilo
almakta zorlanan bebeklerde de anne sütü daha olumlu rol oynayacaktır. Down sendorumu olan
bebeklerin ise solunum yolu enfeksiyonlarına yakalanma riskini veya kabızlık sorununu ortadan
kaldırmakta yardımcı olacaktır
Mümkün olduğunca çevrenizdeki başarılı, emzirmiş veya emziren annelerden, sağlık ocaklarından,
sağlık personelinden, anne destek gruplarından ve ailenizden destek alınız.
Eğer her şeye rağmen anne sütünü verebilmek mümkün olmuyor ise mümkün olduğunca sütünüzü
sağıp bebeğinize sütünüzü vermeye çalışınız. Unutmayınız ki sütünüz bebeğiniz için en iyisidir.
Emzirme Döneminde Kahve, Kola Gibi Kafeinli İçecekler Tüketmek Bebeğimi Etkiler mi?
Kafeinin anne sütü yolu ile bebeğe geçmesi mümkündür. Kafein bebekte huzursuzluk, uykusuzluk,
kimi zaman memeyi redde bile sebep olabilir. Bu nedenle bu tür içecekler emziren annelere
önerilmemektedir.
Sezaryen ile Doğumdan Sonra Emzirmek Mümkün müdür?
İster sezaryen isterse normal doğum hiç fark etmez, bebeği emzirmek mümkündür. Sezaryende belki
emzirmeye biraz geç başlanabilir ancak bu da sorun oluşturacak bir gecikme değildir
Felaket Durumlarında Anne Sütünün Önemi Nedir? Anne Sütüne Devam Etmeli miyim?
Anne sütü, felaket durumlarında bebekleri pislenmiş, mikroplanmış sularla bulaşacak hastalıklardan
korur. Özellikle toplu olarak gelişen ve öldürücü olabilecek ishal ve solunum yolu enfeksiyonlarına
karşı korur. Bu zor dönemlerde sağlık ve psikolojik olarak verdiği rahatlıktan ötürü o dönemin
zorluklarından çok azla etkilenmemesine neden olur. Bu aynı zamanda hem anne hem bebek için
geçerlidir. Anne sütü her zaman hazır ve bebeğinizin ihtiyacı olan her türlü besini içerdiği için bu
dönemde daha da önemlidir. Sık sık emzirmenin sütünüzü artıracağını unutmayın.
*Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için doktorunuza başvurmalısınız.